Ai sẽ là người chịu trách nhiệm khi các cây xăng đóng cửa hàng loạt?

Sáng sớm ngày 10.10, tình trạng nhiều cây xăng đóng cửa hàng loạt, hoạt động cầm chừng với lý do…hết hàng vẫn chưa có dấu hiệu “giảm nhiệt”. Không chỉ mỗi TP HCM mà nhiều địa phương cũng xuất hiện tình trạng tương tự; gây rất nhiều khó khăn cho người dân. Nguyên nhân xuất phát từ đâu và ai là người chịu trách nhiệm cho vấn đề này?

Các cây xăng đồng loạt đóng cửa những ngày gần đây

Tối 9.10, đại diện Sở Công thương TP HCM đưa thông tin: Khuya cùng ngày, Petrolimex TP HCM đã huy động 80 xe bồn để vận chuyển xăng dầu từ kho nhập về cho hệ thống các cửa hàng bán lẻ của mình nhằm tăng cường nguồn cung. Ngoại trừ những điểm bán lẻ của hệ thống đang hoạt động tấp nập; người dân vẫn phải xếp hàng chờ trung bình từ 15 phút mới mua được xăng. Cùng lúc đó, nhiều các cửa hàng nhỏ khác vẫn đang tiếp tục treo bảng đóng cửa; hoặc tạm ngưng hoạt động. Hiện tượng này tập trung tại một số tỉnh thành như TP HCM, Bình Phước, An Giang, Đắk Lắk…

Việc đảm bảo cung ứng lượng xăng dầu, bình ổn trên thị trường; góp phần bảo đảm an ninh năng lượng của quốc gia là trách nhiệm chính của liên bộ Công Thương – Tài chính. Bộ Công Thương đã cho rằng hiện tượng này xảy ra không phải phổ biến; có hơn 100 cửa hàng đã đóng cửa trong tổng con số 17.000 cửa hàng hiện đang hoạt động.

Người dân phải chờ rất lâu để được đổ xăng

Cục Quản lý thị trường TP HCM cho biết, đến ngày 9/10 có 54/550 cửa hàng báo tạm hết hàng. Để đổ được xăng, người dân chấp nhận phải xếp hàng đợi mua xăng “nhỏ giọt” số lượng ít; hoặc mua lẻ ở lề đường với mức giá cao đến gấp rưỡi.

Cho đến ngày 10/10, nhiều cây xăng trên địa bàn TP HCM vẫn đông kín người; và xe chờ mua nhiên liệu. Thậm chí, nhiều nơi đã giới hạn bán cho khách với giá 20.000 đồng – 50.000 đồng/xe máy. Nếu thông thường, chỉ mất khoảng 5p bạn đã được đổ xăng như mong muốn; thì thời điểm này, mỗi người trung bình phải mất ít nhất 15 phút; thậm chí 1h đồng hồ mới có thể mua được. Tình trạng tất cả cây xăng đều chật kín người, chen lấn; thậm chí xảy ra xô xát đã xảy ra trên địa bàn thành phố.

Nguyên nhân khiến các cây xăng đóng cửa hàng loạt?

Nguyên nhân chính của hiện tượng này là do từ cuối năm 2021 đến nay; các chi phí để kinh doanh xăng dầu tăng bật mạnh; các thương nhân kinh doanh xăng dầu không còn đủ nguồn tài chính để nhập hàng số lượng nhiều; nên chủ yếu chỉ duy trì đủ lượng hàng để cung cấp đều cho hệ thống phân phối của doanh nghiệp; và vẫn duy trì lượng dự trữ tồn kho chiếu theo quy định.

Nhiều doanh nghiệp triển khai giảm mạnh mức chiết khấu bán hàng; để hạn chế việc nhập quá nhiều hàng từ các đại lý bán lẻ; điều này dẫn đến doanh nghiệp bán lẻ đi vào kinh doanh thua lỗ. Ngoài ra, trải qua tình hình bão lũ vừa qua cũng khiến ảnh hưởng một phần đến công việc giao hàng của nhiều doanh nghiệp; dẫn đến việc gián đoạn hoặc thiếu hụt trầm trọng nguồn cung cục bộ tại một vài địa phương.

Ai sẽ chịu trách nhiệm cho vấn đề này?

Bộ Công Thương: Việc đóng cửa không diễn ra phổ biến

Trước tình hình xảy ra trên diện rộng này, Bộ Công Thương đã và đang kiến nghị Bộ Tài chính giảm thiểu các loại thuế liên quan đến mặt hàng xăng dầu (thuế GTGT, thuế tiêu thụ đặc biệt); đồng thời sớm triển khai rà soát và gửi thông báo áp dụng mức phí; nhằm đưa xăng dầu trong nước nhanh về đến cảng và premium trong nước; để theo mức phù hợp với thực tế phát sinh trong thời gian vừa qua; nhằm đảm bảo tính đủ, tính đúng trong giá cơ sở xăng dầu; dựa theo quy định hiện hành để khuyến khích doanh nghiệp gia tăng lượng nhập hàng; đảm bảo duy trì nguồn cung hàng xăng dầu ổn định ra thị trường.

Bộ Công Thương cũng cho biết đã phối hợp với những tỉnh thành chỉ đạo các doanh nghiệp xăng dầu nhanh chóng có phương án đảm bảo nguồn; duy trì đều cung ứng trong hệ thống; gắn liền với đôn đốc việc kiểm tra giám sát thực hiện các quy định về duy trì bán lẻ xăng dầu tại nhiều cửa hàng xăng dầu.

Ngoài ra, bộ Công Thương cũng khẳng định đã phối hợp với Bộ Tài chính điều chỉnh giá xăng dầu bám sát với diễn biến giá xăng dầu thế giới; phù hợp với diễn biến lượng cung cầu trong nước; đảm bảo hài hòa lợi ích giữa những chủ thể tham gia thị trường; khuyến khích nhiều doanh nghiệp duy trì nguồn cung cấp; và hạn chế những hành vi đầu cơ găm hàng, buôn lậu xăng dầu sang các nước lân cận qua biên giới.

Đồng thời, bộ cũng đã chỉ đạo các thương nhân phân phối và thương nhân đầu mối hỗ trợ giúp điều phối nguồn hàng; tăng cường cung ứng lượng xăng dầu tại một vài địa phương xảy ra thiếu xăng dầu cục bộ.

Cùng lúc đó, lực lượng quản lý thị trường cũng tiếp tục phối hợp chặt chẽ với lực lượng chức năng trên các địa bàn (đầu mối là sở công thương) triển khai tăng cường kiểm soát, kiểm tra thị trường một cách chặt chẽ trong khâu bán lẻ; và nghiêm khắc xử lý các hành vi vi phạm dựa theo quy định.

Bộ Công Thương cũng tiếp tục khẳng định, dù có hiện tượng sự thiếu hụt xăng dầu cục bộ tại một vài cửa hàng của các thương nhân đầu mối; gây gián đoạn đến hoạt động kinh doanh; song tồn kho xăng dầu của nhiều doanh nghiệp vẫn cơ bản đáp ứng đủ cho từng nhu cầu tiêu dùng xăng dầu trong nước. Nguồn cung vẫn liên tục được bổ sung từ nhiều nguồn nhập khẩu và mua trong nước.

Bộ Tài chính: Trách nhiệm này thuộc Bộ Công Thương – Hiện tượng cây xăng đóng cửa

Trả lời báo chí hôm ngày 10/10, Bộ trưởng Bộ Tài chính Ông Hồ Đức Phớc có thông tin:

– Cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực xăng dầu là Bộ Công Thương. Bộ Tài chính chỉ có trách nhiệm trong việc ban hành các chi phí định mức đối với hoạt động kinh doanh xăng dầu; và tham mưu đến cho Chính phủ để trình Quốc hội về các khoản thuế phí đối với sản phẩm xăng dầu.

– Công tác quản lý các doanh nghiệp đầu mối, doanh nghiệp phân phối và các doanh nghiệp bán lẻ cũng thuộc về trách nhiệm của Bộ Công Thương. Do đó việc đảm bảo nguồn cung lượng xăng dầu; đảm bảo chi phí trung gian; tiết giảm chi phí quản trị các doanh nghiệp xăng dầu sẽ thuộc trách nhiệm của Bộ Công Thương và những doanh nghiệp.

Tuy nhiên, Ông Hồ Đức Phớc cũng chia sẻ, nước ta hiện nay có 36 doanh nghiệp đầu mối; trong khi những quốc gia lớn như Nhật Bản cũng chỉ có 5 doanh nghiệp đầu mối; hay đối với doanh nghiệp phân phối, nước ta cũng có đến 500 doanh nghiệp.

“Vậy làm thế nào để xây dựng nên bộ máy một cách hiệu quả, linh hoạt; và giảm được những chi phí trung gian; cung cấp được nguồn xăng dầu từ doanh nghiệp đầu mối xuống đều đến những cửa hàng bán lẻ thuận lợi nhất? Đây là vấn đề được đặt ra và chúng tôi cũng đã trao đổi và phối hợp với Bộ Công Thương để Bộ tăng cường các công tác quản lý” – Ông Phớc, bộ trưởng Bộ Tài chính nói.

Bộ Tài chính: Nhà nước không ra quy định về chiết khấu

Trước đó, trong công văn để gửi Bộ Công Thương vào ngày 7/10; về kiến nghị liên quan đến các chi phí định mức giá xăng dầu mà Bộ Công Thương gửi hôm 30/8; Bộ Tài chính cho hay vào ngày 10/7 đã điều chỉnh chi phí để đưa xăng từ nước ngoài về Việt Nam nằm trong giá cơ sở (giá cơ sở = giá xăng dầu nguồn nhập khẩu x tỉ trọng % sản lượng nhập khẩu xăng dầu + giá xăng dầu nguồn trong nước x tỉ trọng % sản lượng xăng dầu trong nước).

Riêng đối với mức giá premium trong nước và chi phí đưa xăng dầu từ những nhà máy lọc dầu trong nước về được đến cảng trong giá cơ sở trước mắt sẽ không tăng để hạn chế đến tác động tăng giá.

Về mức chiết khấu trong kinh doanh xăng dầu, Bộ Tài chính đã khẳng định Nhà nước hiện không can thiệp quy định. Yếu tố này chủ yếu phụ thuộc vào mức cung cầu trên thị trường; diễn biến giá xăng dầu trên thế giới; sản lượng tồn kho hàng của những thương nhân đầu mối,…

Bộ Tài chính đánh giá, khi Bộ Công Thương cho rằng việc chưa triển khai điều chỉnh mức premium; và chi phí đưa hàng từ nhà máy lọc dầu trong nước về đến cảng; đã dẫn đến việc phân bổ mức chiết khấu trong hệ thống kinh doanh bị hạn chế; nhiều cửa hàng bán lẻ không có mức chiết khấu để bảo đảm bù đắp chi phí; và duy trì tốt hoạt động kinh doanh; đảm bảo liên tục cung ứng xăng dầu cho thị trường là chưa đúng; và chưa có cơ sở với thực tế diễn biến thị trường hiện nay.

Từ đó, Bộ Tài chính đưa đề nghị Bộ Công Thương đánh giá và phải làm rõ nguyên nhân khó khăn về vấn đề nguồn hàng; đồng thời đánh giá, rà soát hệ thống phân phối kinh doanh xăng dầu; và các hệ thống trung gian để có được giải pháp phù hợp và tiết kiệm chi phí; chỉ đạo các thương nhân đầu mối đảm bảo nguồn cung xăng dầu trong nước ở mọi tình huống.

Đồng thời, Bộ Tài chính cũng đưa đề nghị Bộ Công Thương cần nghiên cứu phương án giảm thiểu mức trích lập; và kết hợp áp dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu (nếu cần thiết); dựa theo quy định về việc điều chỉnh mức premium trong nước; và về chi phí đưa hàng từ nhà máy lọc dầu về đến cảng; mà không tác động đến giá cơ sở xăng dầu kỳ điều hành.

Lời kết 

Để khắc phục tình trạng các cây xăng đóng cửa hàng loạt Sở Công Thương TP HCM đã đưa đề nghị các đơn vị sở hữu chuỗi cung ứng lớn tăng cường nhập hàng nhằm cung ứng kịp thời xăng dầu cho doanh nghiệp bán lẻ.

Với khoảng 500 cửa hàng bán lẻ vẫn đang duy trì hoạt động và cung ứng đầy đủ ra thị trường; Sở Công Thương công bố ra danh sách này để người dân có thể thuận tiện; yên tâm trong việc mua và đổ xăng.

>>> Tin tức liên quan: Giá xăng dầu hôm nay: Biến động liên tục, tăng giảm thất thường