Tết Nguyên Tiêu của người Việt liệu có giống người Hoa?

Từ lâu, Tết Nguyên Tiêu đã là một ngày lễ quan trọng trong tín ngưỡng của nhiều người dân Việt Nam vào dịp đầu xuân năm mới. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết tường tận về ngày lễ này. Cùng clbnhadautu40 đọc phần sau của bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về nguồn gốc cũng như ý nghĩa của ngày Rằm tháng Giêng nhé!

Tết Nguyên Tiêu là tết gì?

Tết Nguyên Tiêu (rằm tháng Giêng) là ngày lễ hội cổ truyền tại Trung Quốc; và là tết Thượng Nguyên tại Việt Nam. Đây được xem là một dịp quan trọng bên cạnh Tết Nguyên Đán. Lễ này thường tổ chức vào ngày rằm tháng Giêng Âm lịch. Lễ hội trăng rằm diễn ra từ giữa đêm 14 cho đến nửa đêm 15 của tháng Giêng Âm lịch.

Nguồn gốc và ý nghĩa Tết Nguyên Tiêu

Tết trăng rằm vốn bắt nguồn từ Trung Quốc. Sau đó được du nhập vào Việt Nam trong thời kỳ Bắc thuộc. Trải qua quá trình tiếp biến văn hóa, chịu sự ảnh hưởng từ cả Đạo Mẫu và Phật giáo, ý nghĩa của ngày Tết này cũng như các hoạt động trong lễ hội trăng rằm cũng đã có nhiều sự thay đổi so với Tết rằm tháng Giêng của người Hoa. 

Tết Thượng Nguyên có nghĩa là đêm rằm đầu tiên của một năm mới. Sở dĩ có cái tên tết Thượng Nguyên, bởi trong năm còn có Tết Trung Nguyên (rằm tháng Bảy); Tết Hạ Nguyên (rằm tháng Mười). Có thể thấy tầm quan trọng của Tết Thượng Nguyên trong văn hóa Việt Nam là rất lớn. Bởi khi xưa ông bà ta có câu: “Cúng quanh năm không bằng rằm tháng Giêng”.

Vào ngày này, tùy vào điều kiện kinh tế, phong tục tập quán của từng địa phương mà mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng có sự khác nhau. Nhưng chung quy lại đều là để thể hiện tấm lòng thành kính và biết ơn của con cháu; cầu mong một năm bình an, may mắn và phát tài phát lộc. Bên cạnh đó còn có một số hoạt động vào ngày lễ này như: Thả đèn hoa đăng; múa lân…

Ngoài mâm lễ cúng tổ tiên, nhiều gia đình còn làm thêm một đàn lễ ngoài trời để cảm ơn Trời Đất, Thần Tiên, Phật Thánh; cùng các vị anh hùng dân tộc. 

>>> Các bí quyết “vực” dậy tinh thần làm việc sau Tết hiệu quả

Tết trăng rằm là ngày nào Dương lịch?

Tết Nguyên Tiêu là ngày nào? Như thường lệ, tết Thượng Nguồn nhằm ngày 15 Âm lịch của tháng Giêng, sau ngày Tết Nguyên Đán khoảng một tuần. Vào năm Nhâm Dần 2022, Rằm tháng Giêng sẽ diễn ra vào ngày thứ ba, tức ngày 15 tháng 2 năm 2022.

Tết trăng rằm của người Hoa và người Việt khác nhau thế nào?

Tết Trạng Nguyên của người Hoa

Tại Trung Hoa ngày xưa, Tết Trạng Nguyên là dịp mà nhà vua mở tiệc, hội họp các ông Trạng để thết tiệc và mời vào vườn Thượng Uyển cùng thăm hoa, ngắm cảnh, làm thơ. 

Ngày nay, Tết Trạng Nguyên ở Trung Quốc được coi là ngày lễ thiêng liêng nhất đầu năm mới. Ngày này còn được gọi là “Lễ hội đèn hoa” hay “Hội hoa đăng”. Tên gọi này có thể bắt nguồn từ tục trưng đèn trên cây nêu trước cửa nhà; đốt đèn, chơi lồng đèn ngũ sắc ở thời Hán Vũ Đế. Những lồng đèn có hình thù rồng, phượng, mười hai con giáp hoặc những nhân vật cổ trong truyền thuyết, cổ tích được yêu chuộng.

Ngoài ra còn có những tập tục khác như: cúng tế cầu an cầu phước’ ăn bánh trôi nước (hay còn được gọi là thang viên); thi đoán hình thù trên lồng đèn; ngâm thơ. 

Ở Đài Loan, mọi người còn ghi những cầu mong, ước nguyện của mình trên đèn lồng và thả chúng bay lên trời. Nhiều người còn xem đây như là mùa Valentine phương Đông, tương tự như ngày lễ Thất Tịch.

Tết Thượng Nguồn của người Việt

Rằm tháng Giêng là một trong 4 ngày lễ lớn nhất trong năm của người Việt. Đặc biệt, Phật tử thường viếng chùa; lễ Phật cầu gia đạo bình an; phong điều vũ thuận, quốc thái dân an vào ngày này.

Tại Việt Nam, ý nghĩa của ngày Tết Nguyên Tiêu đã có nhiều khác biệt so với ở Trung Quốc. 

Có khá nhiều chùa chiền nhân dịp Tết này đã lập đàn Dược Sư, tụng kinh Dược Sư trong suốt tháng Giêng; khuyến khích Phật tử tham gia tụng niệm và phục nguyện hồi hướng công đức an lành cho Phật tử. Đó cũng chính là lý do mà ngày càng đông người đến chùa, đi lễ Phật, cầu nguyện vào hội rằm tháng Giêng. Ngày này cũng là một hình thức tu tập, cầu nguyện để đem lại phước báo an lành như những mong muốn của nhà nhà trước thềm năm mới.

>>> Tết Tây 2022 được nghỉ mấy ngày? Còn bao nhiêu ngày nữa đến?

Tết Nguyên Tiêu ăn gì đem lại may mắn, suôn sẻ cả năm?

Gà luộc

Đây là một món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng. Gà luôn là một món cúng tế linh thiêng, đem lại nhiều may mắn cho gia đình.

Bánh chưng

Bánh chưng là một sản vật của nhà nông và nó cũng tượng trưng cho mặt đất. Có bánh chưng trong mâm cúng cũng như là lời cầu mong một năm mới được vuông tròn.

Xôi gấc

Màu đỏ của xôi gấc tượng trưng cho một khởi đầu mới nhiều màu sắc, mang ý nghĩa may mắn. Mọi người thường đóng xôi gấc thành nhiều hình đẹp mắt để cúng Rằm.

Nem rán

Nem rán là một món ăn truyền thống của người Việt Nam. Người miền Bắc thường gọi là nem rán; người miền Nam gọi là chả giò; người miền Trung lại gọi là ram. Món ăn này được cuộn tròn mang ý nghĩa tròn đầy, mọi sự hanh thông.

Bánh trôi nước, bánh chay

Theo quan niệm của người Việt, cúng rằm bằng bánh trôi hay bánh chay là mong muốn cho mọi việc được trôi chảy, thông suốt.

Canh miến/ măng

Một bát canh miến hay canh măng trong dịp Tết Nguyên Tiêu thể hiện sự đủ đầy, cầu mong một năm mới nhiều thuận lợi, trôi chảy.

Chân giò

Chân giò lợn tiếng Hán Việt là trư túc. Trư túc mang ý nghĩa với sự sung túc, no đủ. 

Hoa quả

Mâm hoa quả sẽ khác nhau về loại tùy từng vùng miền. Mỗi mâm cúng đều có đĩa hoa quả tươi cầu mong một năm mới nhiều may mắn.

>>> “Năm nay về quê ăn tết có bị cách ly không cán bộ ơi?”

Lời kết

Những thông tin trên là những chia sẻ đủ đầy về nguồn gốc cũng như ý nghĩa của ngày Rằm tháng Giêng. Mong rằng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích. Chúc bạn có một năm mới vui vẻ, ấm áp bên gia đình và người thân, bạn bè. Và đừng quên tiếp tục theo dõi những bài viết bổ ích khác cùng với clbnhadautu40 nhé!